Eylül ayının sonlarında Foodscapes: Access to Food-Excess of Food başlıklı konferans için Graz-Avusturya’daydım. Gıda konulu konferansların sayısı giderek artıyor. Geçtiğimiz bahar Eskişehir’deki organik pazarda pazarcılarla ve müşterilerle mülakat yaptığı sırada benimle de konuşan sevgili Onur’un, çalışmasına ortak olduğum “Organic Food Consumption in Turkey: A Case Study in a Middle-sized City Eskişehir” başlıklı bildiriyi sunma fırsatımız oldu.

Abartmak istemiyorum ama her şeyiyle mükemmel bir organizasyondu. Bilimsel katkıları, katılımcıların niteliği ve tartışmaların seviyesi açısından olağanüstüydü. Çıta o kadar yüksekti ki bir daha böyle bir konferansa katılamama olasılığım beni kaygılandırıyor. Coğrafya kökenli katılımcıların yoğun olduğu konferansta anladığım en önemli şeylerden biri de coğrafyanın sosyal bilim içerisinde ne kadar önemli bir alan olduğu, sosyolojiyle ne kadar içli dışlı olabileceğiydi.

Bu blogun takipçileri açısından heyecan verici detaylar şimdi geliyor… Konferansın teması “food” olunca haliyle yeme-içme pek bir ehemmiyet kazanıyor. Bugüne kadar katıldığım konferanslar içinde günlük ödediğim rakamın bu kadar az, yemeklerin bu kadar şahane olduğu başka bir konferans hatırlamıyorum. Styrian bölgesinin organik sebzelerinden, etlerinden hazırlanmış açık büfe yemekler zengin çeşitte (vejeteryan menüler de dahil) ve çok doyurucuydu. Kahvaltıda (ve kahve aralarındaki) kahve makinelerinde olan “bio” kahve çekirdeklerinden mi bahsetsem, kahvenin yanında ikram edilen apfelstrudellerden mi, şarküteri ürünlerinden mi acaba? Almanya, Avusturya denince ekmeklerin çeşitliliğini ve besleyiciliğini ayrıca vurgulamak gerekiyor. Görgüsüzlük olarak algılanmasından çekindiğim için konferans boyunca yemek faslının fotoğraflarını çekmedim. Konferansın geneline dair nasıl etkileyici bir organizasyon olduğunu http://foodscapesgraz.wordpress.com/photos/  linkindeki fotoğraflardan görebilirsiniz.

Asıl değinmek istediğim konu Styrian bölgesinin organik, hatta bio-dinamik ve daha önemlisi sürdürülebilir tarım konusundaki ısrarı. Zira bu bölge iklim koşullarının Türkiye’deki gibi elverişli olmamasına, sınırlı ürün gamına rağmen iddialı olduğu ürünlerin üretiminde organik ve sürdürülebilir üretim açısından bölgesel ve yerel güçlerin desteği ile kendine bir hedef belirlemiş. Konferanstan önceki gün yapılan excursionda Styrian Bölgesi şarapçılığını ve yetiştirilen ürünleri yakından görme ve tatma fırsatımız oldu. Güneşin bizim coğrafyamızdaki kadar cömert olmadığı Avusturya’da kırmızıdan ziyade beyaz şaraba ağırlık verilmiş durumda. Güneyinde Slovenya, bir diğer yanında İtalya ile arada kalmışlık Avusturya’yı şarapçılığın hiç akla gelemeyeceği ülkeler arasına sokuyor ancak hiç de öyle değil. Gözünüzün alabildiği yeşillik içinde orman olmayan tüm topraklar üzüm bağı.

Excursiondaki ilk durağımız bölgenin üreticilerinin oluşturduğu kooperatif benzeri bir oluşumda 250 üreticinin 2500 ürünün tanıtımının ve satışının yapıldığı Genuss Regal VinoFaktür. Burada şarap dışında benim açımdan tattığım en orijinal şey kabak çekirdeği yağı oldu. Salatalarda zeytinyağına alternatif olarak farklı kavurma teknikleri ile tatlandırılan kabak çekirdeği yağı gerçekten üzerine düşünülmesi gereken bir ürün. Ayrıca farklı meyvelerden yapılan schnappsler.

Türkiye’de üreticilerin güçbirliği yaparak bölgesel olarak güçlü ve iddialı oldukları ürünleri böyle albenisi olan güzel mekanlarda tanıtması pazarlama ve satış açısından olağanüstü sonuçlar verebilir. Intro tadım ve tanıtımdan sonra market bölümünde asıl şarap tadımı gerçekleşti. En az beyaz şarap kadar kırmızı şarapların da güzel örneklerini tatma fırsatım oldu. Sanırım bir şişeye yakın şarap tattım burada en güzelini anlayabilmek için tabii:))

Öğleden sonra ikinci durağımız organik ötesi bio-dinamik şarap üretimi yapan Tauss ailesinin bağları oldu. Aynı zamanda konaklama hizmeti de veren küçük aile işletmesinin felsefesi Bay Tauss’un ifadesiyle “Doğa her zaman haklıdır!”. Bir yanda geyikler, bir yanda bağ, muhteşem havası ile burada yaşlanmanın imkansız olabileceğini düşündüm.

Bağ sahibi Roland Tauss yaptığı işe o kadar inanmış ki toprağın, asmanın, otların enerjisinden, kokusundan bahsettikçe bunu çok daha iyi anladım. Yabayla otların altındaki topraktan kaldırıp tüm katılımcılara tek tek koklattı. “Toprağın kokusunu ve enerjisini biraz sonra mahzenimde şarap tadımı sırasında hissedeceksiniz” dedi. Keşke herkes yaptığı işe bu kadar inanbilse… Her ne kadar şarap üretimi Anadolu topraklarında, Hititler’le başlamış olsa da şimdiki üretim, tüketim uygulamaları düşünüldüğünde ne kadar üzücü bir durumda olduğumuzu söyleyebiliriz. Halbuki Boğazkere, Öküzgözü üzümü ve bu üzümlerden yapılan şaraplar eşsiz nitelikte. İçki üretimi konusunda muhafazakar tutumumuz, üreticiler ve tüketicilere konan engeller bizi dünyada pek de istenilen noktaya taşıyamıyor. Şarap yalın olduğu kadar derin de bir kültür. Anadolu topraklarının ve güneşinin cömertliği, Anadolu şaraplarının dünya standartlarında üretildiğinde paha biçilemez olabileceğinin teminatı olarak düşünülebilir. Girişimcilerin butik ölçekte şarap üretimini zor koşullara rağmen sürdürmesini ise takdirle karşılamak gerekir.

Tablo gibi olan bağda sanki hiçbir canlı diğerine zarar veremezmiş gibi düşünüyorsunuz. Bu nedenle kimyasal kullanımına gerek kalmayacağını düşündürten bu durum doğal bir biçimde üzümlerin ve şarabın organik olacağına inancınızı pekiştiriyor. Farklı üzümlerin ürünü olan beyaz şaraplar gerçekten çok güzeldi. Bir şişe Chardonnay almaya ikna oluyorum.

Meşe fıçılarında bekletilen şarapların topraktan sonra ağaç gövdesinden de enerji aldığına inanıyor Bay Tauss.

Gezinin sonunda dağ başında, orman havası içinde yerel lokantalardan birinde iç gıcıklayıcı lezzetler bizi bekliyordu. Sunumun nasıl yapıldığı doğaya dair ipucu verebilir. Geziden bir arkadaşımla, lokantanın ürünü olan kırmızı şarabın daha çok yakışacağını düşündüğümüz için akşam yemeğinde bir şişe kırmızı şarabı götürüyoruz.

Styrian bölgesi Avusturya’nın Eylül-Ekim aylarında en çok turist alan bölgesi olarak görülmeye değer. Kaldığımız otel, Schloss Seggau eski bir kaleden dönüştürülmüştü. Doğası ve konumu harikuladeydi. Tertemiz havası, konumu ve 300 yıllık şarap mahzeni ile görülmesi gerekli yerlerden biri. İnsanın yaşlanmadan, yaşamanın ve damağının tadına vararak, yaşadığına şükretmek isteyeceği yerlerden biri…